Hoe zit het nu eigenlijk bij een scheiding, wie moet er een ouderschapsplan maken?

Leeftijd onder de 18 betekent ouderschapsplan maken.

Een ouderschapsplan is verplicht bij relatiebeëindiging als er kinderen jonger dan 18 jaar zijn. Dit geldt voor alle typen relaties. Dus ook voor samenwoners met of zonder samenlevingscontract, geregistreerd partners en gehuwden. De leeftijd van 18 is belangrijk omdat ouders het ouderlijk gezag over de kinderen hebben tot hun 18e verjaardag. Daarna is het nog wel verplicht om afspraken te maken over de kosten van levensonderhoud en studie. De afspraken over kosten lopen tot minimaal 21 jaar, maar dit hoeft niet in een ouderschapsplan.

Ouderschapsplan maken samenwoners

Als je samenwonend bent en je kindje wordt geboren dan is het sowieso wettelijk geregeld dat de moeder het gezag heeft. Voor de vader moet er niet alleen erkenning geregeld worden maar ook het ouderlijk gezag. Dit is een simpele aanvraag maar de moeder moet hier wel akkoord mee gaan. Als beide ouders het ouderlijk gezag hebben dan kunnen er gezagsafspraken gemaakt worden in het ouderschapsplan. Sommige vaders hebben geen gezag omdat ze vergeten zijn bij de geboorte dit aan te vragen, geen probleem dit kan alsnog.

De wet stelt dus dat ook samenwoners een ouderschapsplan moeten maken. Maar wie controleert dit dan? Samenwoners laten hun relatie niet beëindigen door een rechter toch? Ja dit klopt, maar het is toch wettelijk verplicht een ouderschapsplan te maken, al controleert niemand dit. Het is overigens wel mogelijk om een ouderschapsplan te laten bekrachtigen door de rechtbank. In de praktijk betekent dit dat de gemaakte afspraken over de kinderalimentatie een zogenaamde executoriale titel krijgen. Dit betekent dat als er ooit onenigheid bestaat tussen ouders over de betaling van de kinderalimentatie, de deurwaarder meteen kan vorderen op basis van het ouderschapsplan. Zonder deze stempel van de rechtbank zal er dan eerst een stap naar de rechter gemaakt moeten worden voordat de deurwaarder aan de slag kan.

Ouderschapsplan maken gehuwden en geregistreerd partners

Voor gehuwden en geregistreerd partners is er weinig verschil in de wet. Dit betekent dat bij een scheiding er naast een convenant ook een ouderschapsplan ingediend moet worden bij de rechtbank als er kinderen jonger dan 18 zijn. De wet stelt overigens dat voor een kindje dat geboren wordt binnen een relatie tijdens huwelijk of geregistreerd partnerschap, automatisch het ouderlijk gezag aan de ouders wordt toegekend. Er is dus geen erkenning of andere stap nodig om ouderlijk gezag te krijgen. Dus hier wordt de vader automatisch verondersteld op grond van de relatie.

Andere relaties dan man/vrouw

De wetgeving houdt rekening met andere relatievormen dan man/vrouw. Omdat er in deze situatie vaak meer mogelijkheden zijn is het maatwerk om vast te stellen hoe de ouderlijk gezag lijnen lopen. Bij een man/man relatie moet er immers een moeder zijn en welke man is dan de vader? Bij een vrouw/vrouw relatie kan één van de vrouwen de moeder zijn maar er moet ook een vader zijn. De vader kan een bekende zijn of een anonieme donor. Afhankelijk van de situatie en de afspraken die gemaakt zijn kan er ouderlijk gezag zijn toegekend. Dit moet duidelijk zijn bij het beëindigen van de relatie zodat het ouderschapsplan goed opgemaakt kan worden.

Zelf een ouderschapsplan maken?

Ja dit kan, er staat nergens dat je verplicht bent dit te laten maken. Je moet wel aan een aantal vereisten voldoen. De rechter toetst een ouderschapsplan niet volledig maar alleen op onderdelen. Het is daarom wel belangrijk dat je goed nadenkt over wat je opschrijft, niemand controleert dit dus. Vaak is een ouderschapsplan nog jaren van toepassing en je weet uiteindelijk niet of jullie al die jaren hetzelfde blijven denken over de opvoeding van jullie kind. Een ouderschapsplan geeft dus houvast voor situaties in de toekomst. Een ervaren mediator kan jullie helpen om na te denken over dergelijke afspraken die specifiek voor jullie van belang zijn, elk gezin is immers net weer anders.

Waar moet je aan denken?

De basis is natuurlijk hoe jullie de zorg over het kind verdelen, ook in vakanties en tijdens feestdagen. Maar ook op welk adres jullie kind staat ingeschreven en of jullie kiezen voor co-ouderschap (minimaal 3 dagen en nachten per week bij elke ouder). Dit adres heeft gevolgen voor de toeslagen en dus ook voor de kinderkosten en kinderalimentatie die uiteraard ook onderdeel is van het ouderschapsplan. Vergeet ook de evaluatie niet, een ouderschapsplan is een momentopname maar blijft vaak jaren van toepassing.